Multipolaire wereldpolitiek

In de jaren 90 zag de toenmalige Chinese leider Deng Xiaoping de toekomst van de internationale politieke ruimte.

Als commentaar op het heden zei hij dat "in de toekomst, wanneer de wereld tricentrisch, quadripolair of pentapolair wordt, de Sovjet-Unie [het Rusland van Poetin] nog steeds één pool zal zijn, hoe verzwakt ze ook wordt en hoe sommige van haar republieken zich ook van haar afscheiden".

Deng stelde verder dat "in de zogenaamde multipolaire wereld, China ook een pool zal zijn", wiens buitenlands beleid "het verzet tegen hegemonisme en machtspolitiek en de bescherming van de wereldvrede" zal omvatten, evenals het werken aan "het creëren van een nieuwe internationale politieke en economische orde".

In de jaren 2000 werden dergelijke standpunten over Rusland en China naar voren gebracht door de excentrieke Russische politicoloog Aleksandr Doegin, maar meer recentelijk zijn standpunten die overeenkomen met de theorie van een multipolaire wereld ingenomen door een breed scala aan actoren, van politici tot academici en bankiers, over de hele wereld.

Wat de uiteindelijke vorm van de "nieuwe internationale orde" ook wordt (die ik ook kritisch heb beoordeeld), de weg ernaartoe lijkt geplaveid met verschillende crises en militaire conflicten. Naast de voortdurende oorlog in Oekraïne zijn er potentiële brandhaarden in de Perzische Golf en de Zuid-Chinese Zee.

Al in deze geopolitieke tussenruimte is het duidelijk dat de opkomende wereldorde, met zijn verschillende polen, gebaseerd is op conservatievere principes, die het egocentrische Westen, verzonken in interne decadentie, heeft laten varen.

Rusland heeft zijn pogingen om in Europa te integreren opgegeven en heeft zich ook verzet tegen het regenboogimperialisme van het waakliberalisme van het collectieve Westen. Moskou ziet zichzelf als zijn eigen, aparte beschaafde staat, niet ontmoedigd of geïsoleerd achter het nieuwe ijzeren gordijn dat door het Westen is opgetrokken.

Het Chinese systeem daarentegen wordt verlevendigd door de natievorming voor het nieuwe ruimtetijdperk, door de sociale stabiliteit en welvaart die de luxe van het confucianistische communisme met zich meebrengt, en door respect voor nationale kenmerken, tradities en hiërarchie.

Wat doet een supranationale plutocratie in deze situatie? Net als de staten die zij bezit door middel van haar centrale bankbeleid en bedrijfsmacht, proberen kapitalistische kringen zich aan te passen aan een nieuwe fase waarin de hegemonie van de VS een detail van de geschiedenis aan het worden is, net als andere gevallen imperia.

Het internationale systeem onder auspiciën van de VN, met zijn rechtsgrondslag, wordt ook gehavend door crises, en na het bloedbad in Gaza, bijvoorbeeld, beschouwt niemand het "internationale recht" als bindend, maar trekt men het inroepen ervan in twijfel als een retoriek om de egoïstische belangen van extreem-rechts Israël en het kapitalistische Westen te dienen.

Het laatste moeizame lid van de Euro-Atlantische NAVO-vesting, Finland, dat de machthebbers in Washington een warm hart toedraagt, geloofde duidelijk niet in een dergelijke omwenteling van de wereldorde, maar vertrouwde erop dat het leiderschap van de VS tot in de eeuwigheid zou voortduren.

Daarom liet de politieke elite onder leiding van Sauli Niinistö, zich beroepend op het Oekraïense conflict, haar vermomming van "neutraliteit" vallen, stuurde de Finnen naar de frontlinie van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie en verkondigde luidkeels dat ze deel uitmaakte van het Westen, ook al zonk dit Anglo-Amerikaanse politieke eiland snel weg.

Naarmate de invloed van het Westen en de "veramerikanisering" afnemen, nemen de indexen voor geopolitieke spanningen en economische beleidsonzekerheid toe, zeggen economen. De nieuwe wereldorde zal niet vreedzaam worden opgebouwd, maar zal door steeds meer conflicten uitgroeien tot een eigen lotsgemeenschap.

Op een gegeven moment zullen mensen in verschillende lokale machtscentra (of hun periferie) leven die, ondanks hun verschillen, voor goed of slecht verenigd zijn door ontwikkelingen die door geavanceerde technologie worden aangedreven.

Hoewel er waarschijnlijk niet snel iets ten goede zal veranderen, zullen hopelijk in de toekomstige wereld van Deng Xiaoping's visie, in plaats van een wereld van sancties en ijzeren gordijnen, de Finse spoordiensten ook weer in oostelijke richting rijden.

Bron

Vertaling door Robert Steuckers