DONALD TRUMP'IN 'YILDIZ GEÇİDİ'

Donald Trump, doğal kaynaklara ve bunların kontrolüne yönelik daha önce belirttiği çıkarlarına ek olarak, Yapay Zekanın (YZ) geliştirilmesi ve çeşitli alanlarda aktif olarak kullanılmasının bir savunucusu olarak kendini kanıtlamıştır; zira ABD başkanı olarak resmi görev süresinin ikinci gününde, ABD ve ötesinde YZ inovasyonu üzerinde büyük bir etkisi olabilecek yeni bir özel ortak girişimin kurulduğunu duyurmuştur. Projeye ünlü bir bilim kurgu edebiyatı ve bir Hollywood bilim kurgu filminden esinlenerek "Yıldız Geçidi" adı verildi.

Joe Biden da yapay zeka ve teknolojik gelişme konusunu desteklemiş ve ilgili kararnameleri imzalamış olsa da, uygulamada herhangi bir ilerleme sağlayamadı. Çin'in artan rekabeti ve özellikle Pekin'in kendi yapay zekasını geliştirmedeki başarısı göz önüne alındığında, bu alanın Trump döneminde öncelikli olacağı açıktır.

Stargate, 100 milyar dolarlık ilk yatırımla ABD'de 20'ye kadar büyük YZ veri merkezi inşa etmeyi ve 2029 yılına kadar 500 milyar dolara kadar yatırım yapmayı planlıyor. Tüm ayrıntıları bilmesek bile, bunun ABD'nin yapay zeka alanındaki tartışmasız küresel lider konumunu güçlendirmeyi amaçlayan muazzam bir girişim olduğu açık.

Duyuruda Trump'a OpenAI CEO'su Sam Altman, Oracle Yönetim Kurulu Başkanı Larry Ellison ve SoftBank CEO'su Masayoshi Son eşlik etti. Bu üç şirket yeni ortak girişimin müdürleri olarak görev yapıyor. Onlara dördüncü bir sermaye yatırımcısı, Abu Dabi hükümeti tarafından kontrol edilen yapay zeka odaklı Emirlik yatırım fonu MGX de katılıyor. OpenAI ve Oracle'ın yanı sıra, önemli teknoloji katılımcıları arasında Microsoft, Nvidia ve Arm yer alıyor.

İlk etapta 10 veri merkezinin kurulmasına başlandı bile. Yaklaşık bir yıl önce duyurulduğu gibi, Nvidia'nın on binlerce A100 GPU'su ile donatılmış bir yapay zeka süper bilgisayarının Microsoft tarafından Abilene, Teksas'ta OpenAI için inşa edildiğini belirtmek gerekir. Saha değerlendirmeleri tamamlandıktan sonra proje başka yerlere de genişletilecek. İlk hedef, her biri 500.000 feet karelik 10 veri merkezi inşa etmek ve ardından projeyi Amerika Birleşik Devletleri genelinde 10 veri merkezine daha genişletmek.

Microsoft yıllardır OpenAI'nin önemli bir destekçisi ve ortağıdır ve OpenAI 2016'dan beri Nvidia ile yakın işbirliği içindedir. Microsoft ayrıca Azure veri merkezlerinde çok sayıda GPU'sunu kullandığı için Nvidia'yı çok iyi tanıyor. OpenAI ve Oracle arasındaki ortaklık daha yeni olmakla birlikte, yapay zeka büyük miktarlarda yüksek kaliteli, erişilebilir veri olmadan çalışamaz ve Oracle, Stargate veri merkezlerini beslemek için veri işleme uzmanlığını kullanacak.

Açıkçası, Stargate projesi başlangıçta Amerika Birleşik Devletleri'nin yapay zeka alanındaki hakimiyetini hedefliyordu. OpenAI'nin bu konudaki duyurusunda yapay zeka alanındaki küresel rekabetten bahsediliyordu:

"Bu altyapı, Amerika'nın yapay zeka alanındaki liderliğini güvence altına alacak, yüz binlerce Amerikan istihdamı yaratacak ve tüm dünya için büyük ekonomik fayda sağlayacaktır. Bu proje sadece Amerika Birleşik Devletleri'nin yeniden sanayileşmesini desteklemekle kalmayacak, aynı zamanda Amerika ve müttefiklerinin ulusal güvenliğini korumak için stratejik bir yetenek sağlayacaktır."

Donald Trump'ın mevcut ekibinin kadrosu göz önüne alındığında, projeye öncelik verilmesi ve Beyaz Saray'ın doğrudan desteğiyle ek yatırımlar alınması ihtimali yüksek.

Bu arada ABD Başkan Yardımcısı JD Vance de yapay zeka kullanımının en ateşli destekçilerinden biri. Şubat 2025'te Paris Yapay Zeka Eylem Zirvesi'nde yaptığı konuşmada, "aşırı düzenleme" olarak gördüğü düzenlemeleri sert bir dille eleştirdi ve ABD'nin müttefiklerinden kopmak anlamına gelse bile kendi yolunu izlemeye hazır olduğunu açıkça belirtti. Vance'in sözleri, yönetimin yapay zekayı başa çıkılması gereken bir sorun olarak değil, ele geçirilmesi gereken bir fırsat olarak gördüğünü açıkça ortaya koydu. Biden yönetiminin var olma riski ve YZ'ye karşı koruyucu bariyerler oluşturma ihtiyacı hakkındaki söylemi ortadan kalktı. Bunun yerine Beyaz Saray'ın yeni yaklaşımı hız, güç ve küresel yapay zeka ortamı üzerinde kontrole öncelik veriyor. Daha spesifik olarak Vance, yönetimin yapay zeka alanındaki politikasının dört noktaya dayanacağını vurguladı: birincisi, yapay zeka alanındaki Amerikan gelişmelerinin "dünya çapında altın standart" olarak korunması; ikincisi, yurtiçinde ve yurtdışında bir deregülasyon programının benimsenmesi; üçüncüsü, yapay zekanın "otoriter bir sansür aracı" haline gelmesinin önlenmesi; ve dördüncüsü, "çalışan odaklı yapay zeka için bir büyüme yolu" geliştirilmesi.

Vance'in Mart 2025 ortasında girişim sermayesi devi Andreessen Horowitz tarafından düzenlenen Amerikan Dinamizmi Zirvesi'nde yaptığı konuşma, yönetimin yapay zeka hakimiyetine nasıl ulaşmayı planladığına dair en net tabloyu ortaya koydu ve özellikle çalışanların öncülüğündeki büyüme yolunun neleri içerdiğine odaklandı. ABD'nin endüstriyel temelini güçlendirmeye ve ülkenin ekonomik ve askeri direncini sağlamaya adanmış olan zirve, Vance'in yönetimin önceliklerini tartışması için ideal bir yerdi. Yapay zekanın Amerika'nın yeni endüstriyel rönesansının temel taşı olarak adlandırıldığı konuşmasında üç ana temaya odaklandı: 1) yapay zekanın büyümesi için bir katalizör olarak deregülasyon; 2) bir ulusal güvenlik zorunluluğu olarak yapay zeka; 3) pazarın yaratıcısı olarak hükümet.

Bununla birlikte, deregülasyon konusu ABD'li ortaklarla bir çıkar çatışması yaratacaktır, çünkü örneğin AB, Kanada ve Avustralya'nın yüksek teknoloji şirketlerinin pazarlarına erişimi konusunda kendi anlayışları vardır ve ABD'li bilişim devlerine karşı açılan davalar da dahil olmak üzere korumacılığa karşı uygun önlemler alınmaktadır.

Genel olarak Vance'in Amerikan Dinamizm Zirvesi'nde yaptığı konuşma, Paris'te öne sürdüğü tezleri bir şekilde yineledi, ancak uluslararası işbirliğine değil, ABD'deki endüstriyel rönesans kavramı çerçevesinde tekno-iyimserleri ve popülistleri birleştirmeye vurgu yaptı. Yine Trump'ın seçim sloganı olan "Amerika'yı yeniden büyük yap" ideolojisine uygun olarak.

Çeviren Adnan DEMİR