ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΕΙΡΗΝΗΣ

Το φόρουμ με τίτλο «Για τον διάλογο μεταξύ των πολιτισμών και για μια κουλτούρα ειρήνης» πραγματοποιήθηκε παραδοσιακά στον κύριο πολιτικό χώρο, το Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο της Αβάνας (Palacio de Convenciones), από τις 28 έως τις 31 Ιανουαρίου 2025. Συμμετείχαν εκπρόσωποι από περισσότερες από 95 χώρες. Συνολικά συμμετείχαν περίπου χίλια άτομα, εκ των οποίων οι μισοί ήταν ξένοι και οι άλλοι μισοί Κουβανοί. Το συνέδριο αυτό πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια και είναι αφιερωμένο στα γενέθλια του εθνικού Κουβανού ποιητή και φιλοσόφου, απόστολου της Επανάστασης Χοσέ Μάρτι (φέτος συμπληρώθηκαν 172 χρόνια).

Στις 28 Ιανουαρίου, πραγματοποιήθηκε Μεγάλη Ολομέλεια αφιερωμένη στην έναρξη της διάσκεψης με τη συμμετοχή του Πρώτου Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας και Προέδρου της Δημοκρατίας της Κούβας Μιγκέλ Ντίαζ-Κανέλ, του Προέδρου της Εθνοσυνέλευσης της Λαϊκής Εξουσίας της Κούβας Εστέμπαν Λάζο, του Πρωθυπουργού της χώρας Μανουέλ Μαρρέρο Κρουζ και άλλων υψηλόβαθμων κυβερνητικών αξιωματούχων, όπως του Υπουργού Εξωτερικών και του Υπουργού Πολιτισμού.

Η διάλεξη με τίτλο «Η δικαιοσύνη ως ο δρόμος για την ειρήνη και την ισορροπία στον κόσμο» του Βραζιλιάνου θεολόγου και διανοούμενου Φρέι Μπέτο παρουσιάστηκε επίσης στη σύνοδο ολομέλειας. Την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου, το πρωί και το βράδυ, ξεκίνησαν σε όλες τις αίθουσες του Συνεδριακού Κέντρου οι συνεδρίες εργασίας με τη συμμετοχή ομιλητών από διάφορες χώρες. Μια αντιπροσωπεία από τη Ρωσία συμμετείχε επίσης.

Συζητήθηκαν ποικίλα θέματα, από τα προβλήματα της δυτικής αποικιοκρατίας και του ρατσισμού μέχρι τις περιβαλλοντικές προκλήσεις και την κληρονομιά των επαναστατών στοχαστών, μεταξύ των οποίων ήταν φυσικά και ο Φιντέλ Κάστρο. Σε σύγκριση με το προηγούμενο συνέδριο, στο οποίο συμμετείχε και ο συγγραφέας του παρόντος άρθρου, υπήρξαν περισσότερες παρουσιάσεις για το θέμα της πολυπολικότητας. Πολλοί αναφέρθηκαν στον ρόλο της Ρωσίας στην οικοδόμηση μιας πιο δίκαιης παγκόσμιας τάξης και στην καταπολέμηση του νεοναζισμού. Στο ιστορικό πλαίσιο, με αφορμή την 80ή επέτειο της Νίκης επί της ναζιστικής Γερμανίας και των συμμάχων της, τονίστηκε η σημασία της διεθνούς αλληλεγγύης προς τη Μόσχα.

Το συνέδριο συνέπεσε με δύο αποφάσεις του Ντόναλντ Τραμπ που επηρεάζουν άμεσα το «Νησί της Ελευθερίας», οι οποίες δείχνουν επίσης μια πιο επεκτατική προσέγγιση από τη σημερινή διοίκηση του Λευκού Οίκου. Πρώτον, επανέφερε την Κούβα στον αμερικανικό κατάλογο των κρατικών χορηγών της τρομοκρατίας, από τον οποίο την είχε αποκλείσει τις προηγούμενες ημέρες ο απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Δεύτερον, δήλωσε ότι η ναυτική βάση των ΗΠΑ στον Κόλπο του Γκουαντάναμο -που στην πραγματικότητα αποτελεί μέρος του παράνομα κατεχόμενου εδάφους της κυρίαρχης Κούβας- θα χρησιμοποιηθεί ως χώρος στέγασης μεταναστών από χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Η βάση του Γκουαντάναμο είναι μια από τις πιο ντροπιαστικές σελίδες της αμερικανικής πολιτικής, ιδίως όσον αφορά τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και τώρα, όπως φαίνεται, ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να αυξήσει τη δυσαρέσκεια και την κριτική προς την Ουάσινγκτον.

Και οι δύο αποφάσεις προκάλεσαν έντονη καταδίκη στην περιοχή. Αν και η νέα κυβέρνηση του Λευκού Οίκου προσπαθεί να προσεταιριστεί την υποστήριξη των δορυφόρων της στην Κεντρική και Νότια Αμερική, όπως αποδεικνύεται από την πρόσφατη περιοδεία του νέου υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.

Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο Μάρκο Ρούμπιο στις 4 Φεβρουαρίου 2025 στην πόρτα του Προεδρικού Μεγάρου στο Ζαπότε της Κόστα Ρίκα, δήλωσε: «Η Κόστα Ρίκα είναι ένας αξιόπιστος σύμμαχος στον αγώνα κατά της Κούβας, της Βενεζουέλας και της Νικαράγουας, των εχθρών της ανθρωπότητας». Η Κόστα Ρίκα, όπως η Κολομβία και ο Ισημερινός πριν από αυτήν, έχει γίνει ένα ακόμη μέρος όπου οι ΗΠΑ ενισχύουν τη στρατιωτική και μυστική παρουσία τους με το πρόσχημα της υποτιθέμενης συνεργασίας για τη διμερή ασφάλεια και την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Κόστα Ρίκα δεν έχει το δικό της δόγμα εθνικής ασφάλειας ή άμυνας. Είναι μία από τις λίγες χώρες στον κόσμο χωρίς ένοπλες δυνάμεις και η Κόστα Ρίκα πρέπει να βασίζεται σε εταίρους για την ασφάλεια της περιοχής. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει επίσης δόγμα κυρίαρχης και ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής. Αυτό επιτρέπει στην Ουάσινγκτον να διατηρεί την επιρροή της Κόστα Ρίκα και να χειραγωγεί τους τοπικούς πολιτικούς, γεγονός που έχει μετατρέψει τη χώρα σε δορυφορική αποικία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Συζήτησαν επίσης νέους προηγμένους τεχνολογικούς μηχανισμούς και «βιομετρικά συστήματα» που θα εγκατασταθούν στην Κόστα Ρίκα για να αποτρέψουν «μάζες επικίνδυνων μεταναστών», «εμπόρους ναρκωτικών» και «τρομοκράτες».”

https://antiimperialistas.com/la-guerra-de-trump-y-su-secretario-de-estado-a-cuba-y-latinoamerica/

Ο Μάρκο Ρούμπιο έκανε παρόμοιες δηλώσεις στη Δομινικανή Δημοκρατία, αν και μίλησε επίσης για ενεργειακές ευκαιρίες, βοήθεια προς την Αϊτή και το γειτονικό Πουέρτο Ρίκο.

Σε αυτό το ανανεωμένο ενδιαφέρον για την περιοχή από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών (αξίζει επίσης να αναφέρουμε τις σκανδαλώδεις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για τον Καναδά και τη Γροιλανδία), μπορεί κανείς να διακρίνει σαφώς μια νέα παραλλαγή του δόγματος Μονρόε, το οποίο στις αρχές του 19ου αιώνα διαβεβαίωνε την επιτακτική ανάγκη της αμερικανικής ηγεμονίας στο δυτικό ημισφαίριο και μετά την τροποποίηση του Θεόδωρου Ρούσβελτ το 1904, έγινε στην πραγματικότητα η βάση για στρατιωτικές επεμβάσεις και άμεσες παρεμβάσεις «για λογαριασμό μιας πολιτισμένης κοινωνίας».

Όμως, παρά την αυξανόμενη πίεση των Ηνωμένων Πολιτειών προς τους στρατηγικούς μας εταίρους στη Λατινική Αμερική, όπως χαρακτηρίζονται η Κούβα, η Βενεζουέλα και η Νικαράγουα στο δόγμα εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας, καθώς και την τρέχουσα Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση, η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτή την κατάσταση για να ενισχύσει την παρουσία της στο υπογάστριο των Ηνωμένων Πολιτειών (χρησιμοποιώντας τη γεωπολιτική ορολογία).

Το ίδιο το τρίγωνο Κούβα-Βενεζουέλα-Νικαράγουα αποτελεί έναν ισχυρό συνδυασμό που, με τις κατάλληλες επενδύσεις από τη Ρωσία και την υλοποίηση κοινών έργων (συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών υποδομών και της υλικοτεχνικής υποδομής), θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγή της ισορροπίας ισχύος και να αποτελέσει ένα σημαντικό ατού της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας στο δυτικό ημισφαίριο.

Επιπλέον, το κόμμα Morena, το οποίο είναι φιλικό προς τη Ρωσία και υποστήριζε πάντα τα διεθνή δικαιώματα της Κούβας, βρίσκεται στην εξουσία στο Μεξικό. Η επέκταση της διπλωματικής παρουσίας της Ρωσίας στην περιοχή της Καραϊβικής είναι αναγκαία εδώ και καιρό. Κάποτε, η Κούβα κατάφερε να οικοδομήσει σταθερές διπλωματικές σχέσεις εκεί, παρά τα περισσότερα από 60 χρόνια κυρώσεων από την Ουάσινγκτον, και πολλά κράτη της περιοχής εδραιώνουν την υποστήριξή τους προς τη Δημοκρατία της Κούβας. Ειδικότερα, η Κοινότητα CARICOM της Καραϊβικής, η οποία περιλαμβάνει 15 κράτη, κυρίως από τις Μικρές Αντίλλες, αλλά και τη Γουιάνα, το Σουρινάμ και το Μπελίζ, ακολουθούν συγχρονισμένη πολιτική σε πολλά θέματα εξωτερικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της ψηφοφορίας στα Ηνωμένα Έθνη. Με βάση την εμπειρία της Κούβας από την αλληλεπίδραση με αυτή την κοινότητα, η Ρωσία θα μπορούσε επίσης να υπερασπιστεί καλύτερα τα συμφέροντά της.

Παρόλο που υπάρχει πολιτική βούληση στη Λατινική Αμερική να διαμορφώσει πολυπολικότητα, νέα διαφορετικά επίπεδα αλληλεπίδρασης με τις χώρες της περιοχής θα έδιναν σαφώς πρόσθετη ώθηση στη διαδικασία αυτή.

Μετάφραση: Οικονόμου Δημήτριος