Η ΜΑΡΤΙΝΙΚΑ ΚΑΙ Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΝΕΟΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑ

Πριν από μερικές εβδομάδες, κυκλοφόρησε η είδηση ότι ξέσπασαν ταραχές στο γαλλικό υπερπόντιο έδαφος της Μαρτινίκας στην Καραϊβική, οι οποίες εξελίχθηκαν σε βίαια επεισόδια. Στην πραγματικότητα, τα προβλήματα στο νησί ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο, όταν οι κάτοικοι της περιοχής άρχισαν να διαμαρτύρονται για την αύξηση των τιμών πολλών αγαθών και υπηρεσιών, η οποία επηρέασε το βιοτικό τους επίπεδο.

Οι διαδηλώσεις κλιμακώθηκαν σε συγκρούσεις με την αστυνομία, στις οποίες σκοτώθηκε τουλάχιστον ένας άνθρωπος και τραυματίστηκαν δεκάδες. Το αστυνομικό τμήμα και πολλά αυτοκίνητα κάηκαν. Στους δρόμους στήθηκαν οδοφράγματα.

Εκατοντάδες επιβάτες εγκλωβίστηκαν την Παρασκευή στο γαλλικό νησί της Καραϊβικής, τη Μαρτινίκα, αφού το αεροδρόμιό της αναγκάστηκε να κλείσει για λίγο επειδή διαδηλωτές κατέλαβαν τον διάδρομο προσγείωσης και προσπάθησαν να εισβάλουν, στο αεροδρόμιο. Οι πτήσεις προς τη Μαρτινίκα εκτράπηκαν προς ένα άλλο γαλλικό νησί, τη Γουαδελούπη. Αργότερα, ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών Μπρουνό Ρεταϊλό δήλωσε ότι οι γαλλικές αρχές ανέκτησαν τον έλεγχο του αεροδρομίου, το οποίο οι διαδηλωτές έβαλαν στο στόχαστρο στην τελευταία διαμαρτυρία που καταγγέλλει το υψηλό κόστος ζωής. Ο Ρεταϊλό πρόσθεσε ότι έχουν σταλεί ενισχύσεις, ωστόσο επισήμανε ότι «πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη» τη δυσαρέσκεια των ντόπιων για τις υψηλές τιμές.

Εν τω μεταξύ, οι γαλλικές αρχές απαγόρευσαν τις διαδηλώσεις και επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας στο νησί. Στη συνέχεια, οι ειδήσεις από τη Μαρτινίκα σταμάτησαν να εμφανίζονται στα μέσα ενημέρωσης του κόσμου, προφανώς λόγω της αυστηρής λογοκρισίας.

Σύμφωνα με το τηλεοπτικό κανάλι TeleSur, 37 πολιτικές οργανώσεις, συνδικάτα και ενώσεις κάλεσαν το Σάββατο σε μια ημέρα γενικής κινητοποίησης κατά της καταστολής και στην άμεση απόσυρση της επίλεκτης μονάδας του γαλλικού υπουργείου Εσωτερικών - CRS8 - από το έδαφος της Μαρτινίκας. Διακηρύσσοντας την αντίθεσή τους στην καταστολή των ακτιβιστών, οι οργανώσεις υπογράμμισαν ότι «από τώρα και στο εξής, είναι απαραίτητο να ξεκινήσουν πραγματικές πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές διαπραγματεύσεις σε διαφορετικό επίπεδο με όλες τις ζωντανές δυνάμεις της χώρας μας, προκειμένου να εξαλειφθούν οι βαθύτερες αιτίες της εύλογης οργής της νεολαίας μας και του λαού της Μαρτινίκας».

Η κινητοποίηση απαιτεί επίσης τον τερματισμό του αποικιοκρατικού και καπιταλιστικού συστήματος, «το οποίο αντιπροσωπεύει ένα πραγματικό εμπάργκο στο μέλλον του λαού μας- κακή ανάπτυξη, ανεργία, κοινωνική φτώχεια, χαμηλά εισοδήματα και ακραία εξάρτηση από τα τρόφιμα, που τροφοδοτούν το υψηλό κόστος ζωής και τη μαζική έξοδο της νεολαίας μας».

Ομοίως, μεταξύ των στοιχείων του πλαισίου που επισημάνθηκαν από τις οργανώσεις ήταν: «ο σκόπιμος στραγγαλισμός των κοινοτήτων μας- η λεηλασία, η δηλητηρίαση και η παροχή γης σε νέους αγρότες- η κατάφωρη αδικία και η διαφθορά ενός συστήματος δύο ταχυτήτων που ποινικοποιεί τους κατοίκους της Μαρτινίκας και προστατεύει τους άλλους- η βία και η βία κατά των γυναικών« και οι καταχρήσεις του αποικιοκρατικού κράτους».

Όπως καταλαβαίνετε, η κατάσταση είναι πολύ πιο σοβαρή από τις συνηθισμένες διαμαρτυρίες, οι οποίες δεν είναι ασυνήθιστες στην ίδια τη Γαλλία. Στην πραγματικότητα, οι κάτοικοι αυτού του υπερπόντιου εδάφους αναγνωρίζουν ότι βρίσκονται σε αποικιακή εξάρτηση, επομένως σκοπεύουν να αγωνιστούν για την απελευθέρωση από την καταπίεση του Παρισιού. Είναι πολύ πιθανό, εκτός από τα τρέχοντα αιτήματα, να υπάρξει ώθηση για την εκδίωξη των γαλλικών αρχών και την απόκτηση της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας της Μαρτινίκας.

Η Μαρτινίκα είναι ένα νησί που βρίσκεται στην Καραϊβική Θάλασσα και ανήκει στις Μικρές Αντίλλες. Βρίσκεται υπό την κυριαρχία της Γαλλίας εδώ και σχεδόν 400 χρόνια (ο αποικισμός ξεκίνησε το 1635), Ο πληθυσμός της είναι περίπου 400 χιλιάδες άνθρωποι, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι νέγροι και μιγάδες, απόγονοι σκλάβων. Στο νησί έχουν σημειωθεί πολυάριθμες εξεγέρσεις κατά της Γαλλίας, οι οποίες έχουν κατασταλεί. Η οικονομία βασίζεται στη γεωργία και τον τουρισμό. Μεταξύ άλλων γαλλικών εδαφών στην περιοχή είναι η Γουαδελούπη, η Μαγιότ και η Ρεϋνιόν, καθώς και η Γουιάνα, που βρίσκεται στην ηπειρωτική χώρα (συνορεύει με τη Βραζιλία και το Σουρινάμ). Όλα τα νησιωτικά διαμερίσματα έχουν καθυστερημένη οικονομία. Η Ρεϋνιόν ζει από επιδοτήσεις, η Μαγιότ εξάγει επίσης τρόφιμα.

Αν εξετάσουμε τα γεγονότα στη Μαρτινίκα υπό το πρίσμα της γενικότερης κατάστασης της Γαλλίας και της επιρροής της, τότε στο πλαίσιο των χαμένων θέσεων της στην Αφρική, καθώς και της εξέγερσης στη Νέα Καληδονία, όπου το Αζερμπαϊτζάν υποστήριξε τα αιτήματα για ανεξαρτησία, το Παρίσι αντιμετωπίζει σαφώς όχι μόνο μια κοινωνική εξέγερση, αλλά αντιαποικιακές διαμαρτυρίες που απηχούν η μία την άλλη.

Η αναταραχή στη Μαρτινίκα μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για να εξεγερθούν οι κάτοικοι των υπόλοιπων υπερπόντιων εδαφών της Γαλλίας στην Καραϊβική. Αν ακολουθήσουμε τη φιλοσοφική και πολιτική αντίληψη του negritude, τότε όλοι οι απόγονοι των Αφρικανών έχουν κοινό πεπρωμένο και πρέπει να δείξουν αλληλεγγύη μεταξύ τους. Ως εκ τούτου, οι διαμαρτυρίες στη Μαρτινίκα μπορούν να υποστηριχθούν σε άλλα υπερπόντια εδάφη και από άλλες χώρες με μαύρους πληθυσμούς, ιδίως από εκείνες που υποστηρίζουν ενεργά τις διαδικασίες αποαποικιοποίησης.

Όλα αυτά αποτελούν μια σοβαρή πρόκληση για το Παρίσι. Το κύριο ζήτημα δεν αφορά καν τον πληθυσμιακό έλεγχο ή τις άψυχες ατόλες και τα μικρά νησιά. Το γεγονός είναι ότι η κυριαρχία σε αυτά τα εδάφη στον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό δίνει στη Γαλλία τη δεύτερη μεγαλύτερη αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) στον κόσμο μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εντός αυτών των ΑΟΖ, η Γαλλία έχει δικαιώματα εξερεύνησης και εκμετάλλευσης θαλάσσιων πόρων, όπως τα ψάρια, οι εξαγώγιμοι φυσικοί πόροι και οι υδρογονάνθρακες, καθώς και πρόσβαση σε σημαντικούς εμπορικούς δρόμους.

Οι σημαντικότερες θαλάσσιες επικοινωνίες που βρίσκονται σε άμεση γειτνίαση με τις περιφερειακές ΑΟΖ της Γαλλίας περιλαμβάνουν τη διώρυγα της Μοζαμβίκης, η οποία συνδέει τον νότιο Ινδικό Ωκεανό με το βόρειο σκέλος του και παρέχει εμπορική πρόσβαση στη Μεσόγειο Θάλασσα μέσω της Ερυθράς Θάλασσας. Συνολικά, η γαλλική ΑΟΖ στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού αντιπροσωπεύει το 93% της συνολικής εθνικής ΑΟΖ. Το γαλλικό στρατιωτικό προσωπικό είναι επίσης μόνιμα εγκατεστημένο στα περισσότερα υπερπόντια εδάφη και η Γαλλία τοποθετείται ενεργά στον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό.

Δεν είναι τυχαίο ότι τον Ιούλιο του 2021, η Γαλλία υιοθέτησε μια νέα στρατηγική για τον Ινδο-Ειρηνικό, η οποία επικεντρώθηκε σε θέματα παγκόσμιας ασφάλειας και συνεργασίας με τους εταίρους.

Ωστόσο, το πρόσφατο προηγούμενο με την παράδοση ορισμένων νησιών στον Μαυρίκιο από το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για περαιτέρω πιέσεις προς τη Γαλλία για άλλα νησιά στα οποία έχουν εγερθεί αξιώσεις. Δεδομένου ότι τα Ηνωμένα Έθνη, με το ψήφισμα αριθ. 34/91 «Το ζήτημα των νησιών Γκλόριους, Χουάν ντε Νόβα, Ευρώπη και Μπάσα ντα Ιντιά» της 12ης Δεκεμβρίου 1979, έχουν ήδη καλέσει τη γαλλική κυβέρνηση να μεταβιβάσει τα νησιά αυτά στη Μαδαγασκάρη.

Τέλος, υπάρχει η νήσος Κορσική στη Μεσόγειο Θάλασσα. Οι αποσχιστικές τάσεις είναι αρκετά ισχυρές εκεί. Επιπλέον, όπως σημειώνεται, «στην Κορσική, η κρατική πολιτική της ήπιας γενοκτονίας των ιθαγενών κατοίκων της Γαλλίας έχει σταδιακά σχηματίσει μια κοινωνική βόμβα, την οποία κρύβει απεγνωσμένα η Πέμπτη Δημοκρατία... Οι αντιπαραθέσεις με τη μαφία βασανίζουν την Κορσική, οι ιθαγενείς, που αρχικά συνδέονταν με οικογένειες, θα ενωθούν σε εθνικιστικά κινήματα που πολλαπλασιάζονται όπως τα μανιτάρια μετά τη βροχή: το νεοσύστατο κόμμα Mossa Palatina με το αυτονομιστικό, αντιισλαμικό και ρατσιστικό δόγμα του είναι ήδη έτοιμο να παρουσιάσει τους υποψηφίους του για τις μελλοντικές εκλογές».

Δεν αποκλείεται όλα αυτά τα κινήματα και τα κόμματα που βρίσκονται σε διαφορετικά μέρη, αλλά ασκούν κριτική στην κεντρική κυβέρνηση του Παρισιού, να μπορέσουν να πλέξουν ένα διεθνές δίκτυο για να αλληλοϋποστηρίζονται στα αιτήματα της αυτονομίας ή ακόμη και της πλήρους ανεξαρτησίας.

Μετάφραση: Οικονόμου Δημήτριος