Sorunlu Orta Doğu: Tel Aviv İran'ı Suriye'den Çıkarabilir mi?

Orta Doğu jeopolitiğinin karmaşık ve çoğu zaman değişken dinamikleri, Suriye'yi, özellikle İsrail ile İran arasındaki bölgesel güç mücadelesi açısından kritik bir odak noktası haline getiriyor. İran'ın Suriye'deki askeri varlığı ve nüfuzu, Tahran'ın sınırlarına yakın konumunu en aza indirmeye kararlı olan İsrail için önemli bir güvenlik sorunu oluşturuyor. Bu makale, İsrail'in nihayetinde İran'ı Suriye'den çıkarıp çıkaramayacağını, ilgili stratejik, askeri ve diplomatik boyutları göz önünde bulundurarak inceliyor.

Stratejik Düşünceler: İsrail'in Suriye'deki öncelikli hedefi, İran'ın yerleşmesini ve Lübnan'daki önemli bir İran müttefiki olan Hizbullah'a gelişmiş silahlar transferini önlemektir. Bu, İsrail'in Suriye'deki İran mevzilerini ve silah konvoylarını hedef alan sürekli bir hava harekatına yol açtı. Bu çabalara rağmen, İsrail'in İran güçlerini tamamen çıkarma kapasitesini etkileyen birkaç stratejik husus var:

İran'ın Taahhüdü ve Stratejisi: İran, Suriye'deki varlığını, Lübnan'a bir kara koridoru sağlayarak ve Doğu Akdeniz'deki nüfuzunu güçlendirerek bölgesel stratejisi için hayati önemde görüyor. İran'ın bu varlığı sürdürmeye, vekilleri, yerel milisleri kullanmaya ve İsrail'in eylemlerini zayıflatmak için güçlerini Suriye askeri yapılarına yerleştirmeye derinden bağlı olması muhtemeldir.

Suriye Hükümetine Bağımlılık: Hükümet, askeri ve ekonomik destek için büyük ölçüde İran'a güveniyor. Bu bağımlılık, daha fazla istikrarsızlaşma riski olmadan İran'ı diplomatik veya askeri olarak ayırmaya yönelik her türlü çabayı zorlaştırıyor.

Rus Etkisi: Suriye'deki bir diğer kilit aktör olan Rusya, hem İsrail hem de İran ile pragmatik bir ilişki sürdürüyor. Rusya, İsrail'in hava saldırılarına bir dereceye kadar müsamaha gösterirken, aynı zamanda bölgedeki ortaklıklarını dengelemeye çalışıyor. Rusya'nın hoşgörüsü ve hatta arabuluculuğu, İran'ın Suriye'deki varlığının boyutunu belirlemede çok önemli bir rol oynuyor.

Askeri Boyutlar: İsrail'in Suriye'deki askeri stratejisi, İran'ın nüfuzunu sınırlamak için büyük ölçüde hava üstünlüğüne ve istihbarat yeteneklerine dayanıyordu. Bununla birlikte, bu çabaları etkileyen birkaç faktör vardır:

Hava Saldırısı Kampanyaları: İsrail, İran tesislerini ve varlıklarını hedef almak için çok sayıda hava saldırısı düzenledi ve acil tehditleri bozmada taktiksel başarılar elde etti. Bununla birlikte, bu saldırılar tek başına İran'ı stratejik olarak değerli bir bölgeden kalıcı olarak çıkarmayabilir.

Asimetrik Savaş: İran, yerel milislerin kullanımı ve gizli operasyonlar da dahil olmak üzere asimetrik taktikler kullanıyor ve bu da standart askeri operasyonların tam caydırıcılık sağlamasını zorlaştırıyor.
Gerilimi Tırmandırma Riskleri: Kapsamlı askeri harekat, İsrail'i Yemen'deki veya Suriye'deki İran destekli gruplarla daha geniş bir çatışmaya sürükleyerek gerginliği tırmanma riski taşır.

Diplomatik Dinamikler: Diplomatik yollar, İsrail'in İran varlığına karşı koyma çabalarında başka bir karmaşıklık katmanı sunuyor:

Bölgesel İttifaklar: İsrail, İbrahim Anlaşmaları gibi normalleşme anlaşmalarında görüldüğü gibi, İran'ın nüfuzundan endişe duyan Arap devletleriyle ittifaklarını güçlendirmeye çalıştı. Bu ittifaklar, Suriye üzerindeki doğrudan etkileri sınırlı olsa da İran üzerindeki diplomatik baskıları artırıyor.

Uluslararası Baskı: İsrail, İran'a baskı uygulamak, ekonomik yaptırımları ve uluslararası izolasyonu savunmak için uluslararası diplomatik kanallardan yararlanabilir. Bununla birlikte, küresel jeopolitik değişimler ve değişen çıkarlar, bu tür önlemlerin tutarlılığını ve etkinliğini sınırlamaktadır.

İsrail'in İran'ı Suriye'den tamamen çıkarma olasılığı, İran'ın varlığının derinlere kök salmış doğası ve oyundaki karmaşık jeopolitik faktörler nedeniyle zorlu bir meydan okumadır. İsrail, İran'ın girişimlerini askeri yollarla bozmaya ve bunlara meydan okumaya devam edebilirken, bir "sınır dışı etme" muhtemelen taktiksel askeri önlemlerin sürdürülmesini sağlam diplomatik çabalar ve bölgesel işbirliğiyle birleştiren çok yönlü bir yaklaşım gerektirecektir.

Nihayetinde, İsrail'in stratejisi topyekûn bir "sınır dışı etme"den ziyade İran'ın yayılmasını kontrol altına alma ve önlemeye odaklanabilir. Orta Doğu'daki ittifakların ve jeopolitik manzaranın değişen doğası, Suriye konusundaki İsrail-İran dinamiğinin bölgesel siyasette kritik, çözülmemiş ve karmaşık bir mesele olarak kalacağını gösteriyor.

https://orientalreview.su