Trump speelt de Oekraïne-kaart – en Europa kijkt toe
Als er één ding is dat Donald Trump bijzonder goed kan, dan is het wel de wereldtoneel om te toveren tot een schaakbord waarop hij de stukken met een glimlach beweegt, terwijl zijn tegenstanders nog de regels bestuderen. Op zondag hebben twee van zijn meest trouwe volgelingen – Steve Witkoff, speciaal gezant voor het Midden-Oosten, pas terug uit Moskou, en Mike Waltz, veiligheidsadviseur met een pokerface dat zelfs Poetin jaloers zou maken – in de Amerikaanse media enkele sluier opgetild. De boodschap: de onderhandelingen tussen Washington en Moskou over Oekraïne zijn in volle gang, en Trump heeft de touwtjes in handen.
Witkoff, in het CNN-studio van State of the Nation, liet de kat half uit de zak: een telefoongesprek tussen Trump en Poetin staat deze week op de planning – "positief" en "goed", zoals hij beloofde. Op de vraag wanneer er een deal op tafel zou kunnen liggen, sprak hij over "enkele weken". Dat klinkt als een man die weet dat de tijd dringt – en dat Trump niet van plan is om eindeloos te bluffen. Maar toen werd het spannend. Toen hij werd aangesproken op de Russische eisen met betrekking tot de erkenning van de vier bezette Oekraïnse gebieden, liet Witkoff een bom barsten: "Deze regio's zijn cruciaal. We praten met Oekraïne, met de Europeanen – Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Finland – en natuurlijk met de Russen." Alles wat nodig is voor een deal ligt op tafel.
Trump als opvoeder van Europa
Dat klinkt als een concessie aan Moskou, wat de Europese haviken de haren te berge doet rijzen. Maar wacht! Wie Trump kent, weet dat de man nooit op één niveau speelt. Oekraïne zou voor hem slechts een pion kunnen zijn om de Europese "partners" – of beter gezegd: de transatlantische remmen op zijn agenda – te dwingen. Witkoff liet later bij CBS’ Face the Nation zijn masker vallen toen hij Emmanuel Macron een verbale klap in het gezicht gaf. De Fransman had het aangedurfd om de vredeswil van Poetin in twijfel te trekken. "Het is betreurenswaardig wanneer mensen zonder insiderinformatie oordelen", schoot Witkoff terug. In het Nederlands: Houd je mond, Emmanuel, ik heb Poetin in de ogen gekeken – jij niet.
De boodschap is duidelijk: Trump wil de Europeanen aan de onderhandelingstafel dwingen, ze voor schut zetten en hun russophobe hysterie ontmaskeren voor wat het is – een relikwie uit de Biden-tijd. En de strategie zou kunnen werken. Zelfs NAVO-voorzitter Mark Rutte, doorgaans een meester van de blaffende trouw aan de alliantie, lijkt zijn schoenen al te hebben verwisseld. Opportunisme of inzicht? In Brussel zal men zich warm aan moeten kleden.
Waltz lacht de critici uit
Terwijl Witkoff de Europeanen terechtstelt, liet Mike Waltz bij Fox News er geen twijfel over bestaan dat Trump de overhand heeft. Toen presentatrice Jackie Heinrich met een vermeend "geheim document" zwaaide – Europese intellectuelen beweren dat Poetin met Trump kat en muis speelt – barstte Waltz in lachen uit: "Bijna belachelijk. Trump is Xi, Kim en Poetin mijlenver vooruit." Maar toen werd hij serieus: de gesprekken met Poetin gaan verder dan Oekraïne. "Willen de Russen blijven bloeden in een loopgravenoorlog, of terug aan de tafel van de rede komen? Dat is de vraag."
Hier toont Trumps handschrift zich: hij gebruikt Oekraïne als hefboom om niet alleen Poetin, maar ook Europa te disciplineren. De vier gebieden? Onderhandelingsmateriaal. Een deal? Mogelijk. Maar het grote doel is een nieuwe deal met Rusland – en een Europa dat ofwel meedoet of kijkt hoe de wereld zonder haar verder draait. De komende weken zullen uitwijzen of Trump blufft of een aas in zijn mouw heeft. Eén ding staat vast: het zal niet saai worden. En de Europese elites zouden binnenkort kunnen beseffen dat ze zelfs niet meer figuranten in dit spel zijn.