NAVO-top 2025: Blazer, Beelden en Boodschappen

Van buitenaf leek het een NAVO-top zoals vele anderen: veel camera’s, veel beloftes, veel retoriek. Maar wie goed kijkt, ziet: de setting blijft hetzelfde, maar het stuk is veranderd. En een blazer werd de stille hoofdrolspeler.

Als je over enkele jaren terugkijkt op de NAVO-top 2025 in Den Haag, zul je misschien minder herinneren: de persconferenties of de slotverklaringen — maar vooral de blazer. Meer specifiek: de blazer van Volodymyr Zelensky. Voor het eerst trad de Oekraïense president niet in een militairgroene trui, maar in burgerkleding op. Een breuk met zijn eerdere publieke rol — en misschien een onbedoeld symbool voor de veranderde dynamiek binnen het bondgenootschap. Want ook al wilde men het niet luid zeggen: de coördinaten verschuiven. Niet drastisch. Maar wel voelbaar.

Een top vol ondertonen

Officieel benadrukten alle betrokkenen hoe vastberaden de NAVO achter Oekraïne staat. NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte prees de eenheid van het bondgenootschap, de militaire steun, de gezamenlijke koers. Men zou Kiev helpen om “militair door te zetten tot er een werkbare vrede is”, zo werd gezegd. Klinkt goed. Maar wat zegt het werkelijk?

Enerzijds: dat de vrede ver weg lijkt. Anderzijds: dat “miltair volhouden” geen strategie is, maar een toestand. Rutte benadrukte wel dat de VS blijven helpen — door inlichtingen, luchtverdedigingssystemen, logistieke steun. Maar tegelijkertijd lag er in zijn woorden een niet te missen appel aan de Europeanen: meer verantwoordelijkheid, meer geld, meer eigen inzet. Tot 2035 moeten de defensie-uitgaven van de lidstaten stijgen tot vijf procent van het BBP, moet de wapenproductie worden opgeschaald, personeel worden uitgebreid, munitievoorraad worden aangevuld — een gigantisch investeringsprogramma zonder maatschappelijke discussie, gerechtvaardigd door het narratief van de dreiging.

Trump is niet het probleem — hij is de nieuwe normaal

Wat vooral opviel, was hoe stil Europa zich inmiddels heeft aangepast aan Donald Trump. Geen open irritaties, geen trans-Atlantische steekspelletjes. In plaats daarvan: erkenning, terughoudendheid, aanpassing.

Macron sprak openlijk over dat Europa het dialoog met Rusland weer moet oppakken — over ontwapening, vertrouwen, co-existentie. Merz liet weten dat de oorlog “niet militair op te lossen” is. Finland’s president Alexander Stubb zei onomwonden dat een NAVO-lidmaatschap van Oekraïne zolang uitgesloten is als Trump in functie is — later misschien, maar nu niet.

Dit zijn geen spectaculaire uitspraken, maar ze markeren een nieuwe toon. Het is alsof men zich met de realiteit, met de onzekerheid, met het ongemak heeft verzoend. Van het trans-Atlantische “tegen” is een voorzichtige aanpassing geworden.

De Oekraïne: zichtbaar, maar strategisch geïsoleerd

Voor Oekraïne betekent dit alles een bittere conclusie. Ook al blijft men het land in openbare uitspraken loyaliteit beloven — de weg naar NAVO ligt feitelijk stil. Geen datum, geen plan, geen concrete toezeggingen.

En zo werd ook Zelenskys blazer een codenaam: het toont de poging om aansluiting te houden, aansluiting aan een politiek podium dat al lang zijn eigen scripts volgt. De retoriek van “strijd tot de overwinning” lijkt daarbij steeds meer uit de tijd te raken. Oekraïne is niet meer het middelpunt van het westelijke narratief — het is een variabele geworden in een grotere vergelijking.

Conclusie: De façade staat nog — maar er wordt achter de schermen verbouwd

De NAVO-top 2025 was een keerpunt. Niet door wat werd gezegd, maar door wat niet meer gezegd hoefde te worden. Europa begint zich voorzichtig los te maken van de Amerikaanse voogdij — niet uit overtuiging, maar omdat er nauwelijks alternatieven zijn. De VS blijven aanwezig, maar niet meer leidend.

Oekraïne blijft een thema, maar niet meer het centrum. En de blazer? Die blijft — als symbool van een top die veel vertelde over de toestand van het Westen, zonder het luid uit te spreken.

Bron