Risico's voor de Euraziatische integratie
19.01.2023
De informele top van de staatshoofden van het GOS in Sint-Petersburg op 26-27 december 2022 toonde de bereidheid van alle deelnemers om samen te werken en te interageren op een groot aantal gebieden. De toespraken van vele presidenten inspireerden tot optimisme over de ontwikkeling van gezamenlijke initiatieven zoals de CSTO en de EAEU. Tegelijkertijd hebben de partners de afgelopen jaren, vooral sinds het begin van de speciale operatie in Oekraïne, acties ondernomen die op zijn minst als een afwachtende houding kunnen worden gekwalificeerd. Soms, zoals in het geval van de Armeense premier, was er sprake van regelrechte chantage.
In de toekomst kunnen dergelijke "schommelingen" in de partnerschapsbetrekkingen drastischer worden als wij niet de tijd nemen om mogelijke uitdagingen en bedreigingen van externe actoren te analyseren. En ze zullen alleen maar toenemen, omdat de zone van de natuurlijke geopolitieke belangen van Rusland (met inbegrip van Centraal-Azië en de zuidelijke Kaukasus) ook de interessesfeer is van andere mogendheden. En niet alleen belangen, maar ook actieve initiatieven op het gebied van buitenlands beleid en economische projecten.
In dit verband merkt het Spaanse Instituut voor Strategische Studies onopvallend op dat Centraal-Azië een gebied is waar Russische veiligheidsbelangen liggen, maar dat het altijd de invloedssfeer is geweest van buitenlandse mogendheden, in de eerste plaats Groot-Brittannië en het Ottomaanse Rijk. Toen kwamen de Verenigde Staten, en het Ottomaanse Rijk veranderde zijn naam in Turkije. Er ontstaat een nieuw "Groot Spel", dat samen met religieus radicalisme een duidelijke strijd om de regio laat zien.
De auteur Pedro Sanchez trekt dubbelzinnige conclusies dat zowel positieve als negatieve scenario's mogelijk zijn. De algemene context hiervoor houdt echter verband met strategische geografie.
"De geschiedenis van de planeet toont ons periodiek een aantal wegen en kruispunten in de wereld. Centraal-Azië is daar één van. En op het moment dat er grote krachten in het spel komen om die zone te controleren of te voorkomen dat een ander die zone controleert, is de kans op een conflict verzekerd. Een door land ingesloten zone, gescheiden van de zee en schijnbaar in the middle of nowhere, ontwikkelt zich dus tot een ruimte waar geografie, natuurlijke rijkdom, bevolking en ligging tussen verschillende en machtige wereldbeelden haar een sleutelrol geven in de hervorming van de planeet en in de strijd van exogene krachten.
Als aan deze externe spanningen aanzienlijke interne zwakheden worden toegevoegd, alsmede een aanzienlijke heterogeniteit en onevenwichtigheid tussen de naties die de regio vormen, is de kans op een conflict zeker groot, vooral als externe of interne spanningen een rode lijn overschrijden en een cascade van geïnduceerde krachten teweegbrengen. In dat geval kan een conflict onvermijdelijk zijn.
Een herconfiguratie van de macht op wereldschaal, misschien in de richting van een multipolaire of polycentrische wereld, zoals Rusland opmerkt, is zeker niet zonder spanningen die grote belangen met elkaar doen botsen op zoek naar een nieuw evenwicht. Maar deze herconfiguratie is ook het resultaat van veranderende actoren, realiteiten en, niet te vergeten, nieuwe wereldwijde bedreigingen, die in de meeste gevallen gemeenschappelijk zijn.
Deze situatie kan dus, in plaats van te worden gezien in termen van een potentiële crisis, een latent conflict, worden begrepen door meer te denken aan wat verenigt dan aan wat verdeelt, in de sleutel van de kansen, zodat bepaalde aspecten en bepaalde sleutelgebieden buiten het nulsomspel blijven en zo worden gestructureerd dat ze in hun voordeel kunnen worden gebruikt, zodat iedereen ervan profiteert, wat haalbaar is. En één zo'n gebied zou zeker Centraal-Azië kunnen zijn."[i]
Ja, Rusland is zowel geïnteresseerd in het creëren van een multipolaire wereld als in het handhaven van de rust in de regio. Maar gezien de culturele en historische specificiteit van de Centraal-Aziatische landen is het vrij logisch dat niet alleen Rusland, maar ook andere buurlanden daar met belangstelling naar zullen kijken. En deze buren zullen hun eigen projecten in de regio initiëren.
"De Centraal-Aziatische republieken vormen geen homogeen en samenhangend geheel en proberen in meer of mindere mate, in de woorden van de Kazachse president, een "multi-vector" beleid te voeren dat zich beperkt tot het pragmatisch in evenwicht brengen van de belangen van de machten in de regio, waarbij wordt gestreefd naar maximale voordelen voor het land, zij het zeker met een geleidelijke oriëntatie op Azië"[ii].
In dit beleid van multivectorisme neemt China een bijzondere plaats in.
In 2013 kondigde Xi Jinping de mogelijkheid aan om de oude zijderoute nieuw leven in te blazen. Dit idee kwam later tot bloei in de vorm van het "Belt and Road"-initiatief, dat onmiddellijk de Centraal-Aziatische landen begon te omvatten. Hoewel Rusland en China bevriende mogendheden zijn, zijn er toch bepaalde risico's. De koppeling van de EAEU en het "Belt and Road"-initiatief, die tijdens de top van Ufa in 2016 werd besproken, heeft nog niet plaatsgevonden. En objectief gezien is dat onmogelijk, want de EAEU is integratie, waarbij tarifering, kwaliteit van diensten en goederen op één standaard moeten worden gebracht, terwijl de Belt and Road de strategie is van het buitenlands beleid van China en er geen sprake is van enige integratie. Peking heeft zijn eigen doelstellingen, hoewel het investeert in de infrastructuur van een aantal landen in de regio.
Iran voert geen erg actief buitenlands beleid, hoewel het de banden met Centraal-Aziatische landen aanhaalt en belangen heeft in de zuidelijke Kaukasus. De betrekkingen tussen Rusland en Iran ontwikkelen zich echter vrij dynamisch en positief (inclusief de toetreding van Iran tot de vrijhandelszone van de EAEU), en onze opvattingen over regionale veiligheid en geopolitiek zijn vrijwel identiek.
Afghanistan vormt na de regeringswisseling in 2021 slechts een indirecte bedreiging, maar er zijn nog geen zichtbare veiligheidssignalen voor de naburige Centraal-Aziatische staten. Na de paniek die volgde op de terugtrekking van de VS uit het land en de controle van de Taliban over de provincies, hebben de nieuwe autoriteiten laten zien dat zij niet van plan zijn inbreuk te maken op de territoriale integriteit van de Centraal-Aziatische staten. Pakistan komt niet aan bod, omdat het niet tot het gebied van actieve Euraziatische integratie behoort.
Na China is Turkije wellicht de volgende actieve buur.
Sinem Adar van het Centrum voor Europese Beleidsstudies (Brussel) merkt op dat Turkije vanwege de betrokkenheid van Rusland in Oekraïne probeert munt te slaan uit deze onopgeloste situatie door de samenwerking met een regio die het vanwege de taalkundige en culturele nabijheid al lang als zijn familie beschouwt, verder te intensiveren. Deze inspanningen sluiten aan bij pogingen om de steeds verder wegzakkende economie van Turkije weer op te bouwen met het oog op de komende verkiezingen van 2023, die van historisch belang zijn.
"Naast deze directe aanleidingen voor het hernieuwde beleid van Ankara komt de belangstelling voor de regio voort uit een strategische wens om Turkije te positioneren als een logistiek en energiecentrum dat Europa en Azië verbindt na het einde van de Koude Oorlog. Toch heerst er in Europa scepsis over de strategische oriëntatie van Ankara in een tijd van intense geopolitieke confrontatie en concurrentie. Er moet dus nuchter worden nagedacht over de plaats van Turkije in de opkomende Euraziatische ruimte, en over de kosten en baten van interactie met Turkije."[iii]
Naast de beruchte projecten van Panottomanisme en Pan-Turkisme, zijn er heel specifieke initiatieven die Ankara heeft gelanceerd.
Met name kondigde zij in augustus 2019 het project Asia Revisited aan om "gebruik te maken van de mogelijkheden en het potentieel voor samenwerking die door de ontwikkelingen in Azië worden gecreëerd."[iv]
De Turkse Raad, opgericht in 2009 en bestaande uit Azerbeidzjan, Kazachstan, Kirgizië, Turkije en Oezbekistan als lidstaten en Hongarije (vanaf 2018) en Turkmenistan (vanaf 2021) als waarnemers, werd onlangs omgedoopt tot de Organisatie van Turkse Staten, wat volgens Turkse ambtenaren een weerspiegeling is van de inspanningen om "de samenwerking op het gebied van economie en handel te diversifiëren en te versterken". [v] De Turkse Republiek Noord-Cyprus, die naast Turkije niet wordt erkend, kreeg eveneens de status van waarnemer in de organisatie.
Het is duidelijk dat de hernieuwde belangstelling van Turkije voor de zuidelijke Kaukasus en Centraal-Azië nog wordt versterkt door Ankara's perceptie van Rusland als een speler die niet sterk genoeg is, zoals blijkt uit enkele episodes van gevechten in Oekraïne. Tegelijkertijd heeft Turkije ook regelmatig kritiek op de manier waarop Moskou met de speciale operatie omgaat. Hoewel het al jaren extraterritoriale operaties uitvoert in Irak en Syrië waarbij burgers zijn gedood. Maar de NAVO-partners van Turkije doen alsof er niets aan de hand is.
In Turkije geloven zowel beleidsmakers als verschillende politieke krachten dat het Kremlin de controle over de Transkaukasus-regio verliest, waardoor het Azerbeidzjaanse leger (dat door Turkije wordt gesteund) de kans krijgt om militair wraak te nemen. Het laatste hoogtepunt was de blokkade van de Lachin-corridor.
Ook de diplomatieke activiteiten van Ankara in de regio zijn sinds het begin van de speciale operatie geïntensiveerd. In maart 2022 hebben de regeringen van Azerbeidzjan, Georgië, Kazachstan en Turkije een verklaring ondertekend over de verbetering van de transportroutes in de zuidelijke Kaukasus en Centraal-Azië als alternatief voor de noordelijke route via Rusland.
Er werd besloten de Oost-West Trans-Kaspische corridor te ontwikkelen, ook wel de Midden-corridor genoemd, die China en Europa verbindt via een netwerk van spoor- en autowegen dat Turkije, Georgië, Azerbeidzjan, de Kaspische Zee en Centraal-Azië met elkaar verbindt. In juni 2022 werd een werkgroep bestaande uit Turkije, Azerbeidzjan en Kazachstan opgericht om de kwestie aan te pakken.
De inspanningen van Turkije om betrekkingen aan te knopen met de zuidelijke Kaukasus en Centraal-Azië blijven echter niet beperkt tot economische samenwerking en logistiek. Met het veranderende machtsevenwicht in de regio en de wens van individuele staten om autonoom te handelen, heeft Turkije ook geprobeerd zich te positioneren als alternatieve veiligheidsleverancier op deze specifieke markt.
Turkije heeft bijvoorbeeld zijn betrekkingen met Oezbekistan en Kazachstan verheven tot strategische partnerschappen. Het NAVO-lid (Turkije) en het CSTO-lid (Kazachstan) zijn als zodanig wederzijds overeengekomen de defensiesamenwerking en de uitwisseling van militaire inlichtingen te versterken.[vi] Beide landen zijn ook overeengekomen dat Turkse ANKA-gevechtsdrones in Kazachstan zullen worden geproduceerd.[vii]
Dit nieuws leidde tot kritiek, zowel in Rusland op Kazachstan (omdat dit land lid is van de EAEC, CSTO en SCO) als in het Westen op Turkije, omdat Ankara zijn NAVO-partners niet had geraadpleegd.
Brussel heeft zijn belangstelling voor de zuidelijke Kaukasus en Centraal-Azië hernieuwd. Zo hebben de EU en Azerbeidzjan in juli een memorandum van overeenstemming ondertekend over een strategisch energiepartnerschap als onderdeel van de poging van de EU om de afhankelijkheid van Russisch gas te verminderen. EU-voorzitter Ursula von der Leyen zei openlijk: "Vandaag openen wij met dit nieuwe memorandum van overeenstemming een nieuw hoofdstuk in onze samenwerking op energiegebied met Azerbeidzjan, een belangrijke partner in onze inspanningen om af te stappen van Russische fossiele brandstoffen. Wij willen niet alleen ons bestaande partnerschap versterken, dat een stabiele en betrouwbare gaslevering aan de EU garandeert via de zuidelijke gascorridor. We leggen ook de basis voor een partnerschap op lange termijn inzake energie-efficiëntie en schone energie, aangezien we allebei de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs nastreven. Maar energie is slechts één gebied waarop we onze samenwerking met Azerbeidzjan kunnen uitbreiden, en ik kijk ernaar uit om het volledige potentieel van onze relatie te benutten."
En energiecommissaris Kadri Simson zei: "Het nieuwe memorandum van overeenstemming benadrukt de strategische rol van de zuidelijke gascorridor in onze diversificatie-inspanningen. Azerbeidzjan heeft zijn aardgasleveringen aan de EU al opgevoerd, en deze trend zal zich voortzetten: dit jaar zal tot 4 miljard kubieke meter extra gas worden geleverd, en de volumes zullen naar verwachting meer dan verdubbelen tegen 2027. Maar onze samenwerking gaat verder dan dat, door de invoering van hernieuwbare energie te versnellen en de methaanuitstoot aan te pakken; deze stappen zullen de voorzieningszekerheid verbeteren en onze klimaatdoelstellingen helpen verwezenlijken."[viii]
Hoewel Azerbeidzjan geen lid is van de EEU en de CSTO, zijn de inspanningen van de EU om de regio binnen te komen evident.
Evenzo hebben veranderende eisen inzake de toeleveringsketen de EU ertoe aangezet de logistieke routes te herzien om doorvoer door Rusland te vermijden. In mei van dit jaar onthulde de Deense rederij Maersk bijvoorbeeld een nieuwe spoor-zeedienst die Azië en Europa via dezelfde corridor in het Midden-Oosten door de zuidelijke Kaukasus en Centraal-Azië verbindt.[ix]
Dit alles wordt uitgevoerd in het kader van het oude TRACECA-initiatief (Transportcorridor Europa-Kaukasus-Azië).[x]
Een terugblik op de belangen van de EU in Centraal-Azië en de zuidelijke Kaukasus laat zien dat Brussel jarenlang de weg voor zichzelf heeft gebaand. Programma's zoals TACIS (Technical Assistance for the Commonwealth of Independent States), technische bijstand voor het Gemenebest van Onafhankelijke Staten, werkten daar. Vervolgens werd de Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst (PSO) ten uitvoer gelegd. Vervolgens heeft de EU haar beleid ten aanzien van de Centraal-Aziatische staten geïntensiveerd. Het instrument voor ontwikkelingssamenwerking (DCI) is in 2007 gelanceerd.
Van 2007 tot 2013 was de EU-strategie voor een nieuw partnerschap met Centraal-Azië (officieel de strategie van de Europese Unie en Centraal-Azië, EU-strategie voor een nieuw partnerschap met Centraal-Azië genoemd) van kracht. Hun budget bedroeg toen 775 miljoen euro. Centraal-Azië was ook gedeeltelijk een aandachtspunt van het Europese stabiliteitsinstrument.
Met een ander initiatief - het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument (ENPI) - dat sinds januari 2007 operationeel is, is de regio opgenomen in het Europees nabuurschapsbeleid (ENB).
Financiële investeringen in de regio zijn gedaan via de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling. De betrokkenheid van de EBWO is van geopolitiek belang, evenals een aantal projecten van zowel toegepaste economische als humanitaire aard.
Zo is INOGATE (Interstate Oil and Gas Transportation to Europe) een samenwerkingsprogramma op energiegebied tussen de EU en partnerlanden: de kuststaten van de Zwarte Zee en de Kaspische Zee en hun buurlanden. Het programma omvat Armenië, Azerbeidzjan, Wit-Rusland, Georgië, Moldavië, Oekraïne, Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan, Turkmenistan en Oezbekistan. Tot eind 2006 werd het INOGATE-programma uitgevoerd in het kader van TACIS, maar sinds januari 2007 wordt het uitgevoerd onder de paraplu van het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument (ENPI). Hoewel het ENPI formeel niet rechtstreeks verband houdt met de Centraal-Aziatische staten, is het sinds 2007 toch uitgebreid tot de Centraal-Aziatische landen.
Het trans-Europese mobiliteitsprogramma voor universitaire studies, TEMPUS, is echter een programma dat tot doel heeft een samenwerkingszone voor het hoger onderwijs tot stand te brengen waarbij EU-lidstaten en partnerlanden betrokken zijn. Daarnaast is in 2007 een ander Europees programma, Erasmus Mundus, voor de uitwisseling van studenten, academici en docenten in Centraal-Azië van start gegaan. En in 2009 lanceerde de EU het CAREN-programma (Central Asia Research Education Net) om de samenwerking tussen onderzoeksinstellingen in de EU en Centraal-Azië te ondersteunen.
Vervolgens werden in 2014 de programma's TEMPUS en Erasmus Mundus vervangen door het programma Erasmus+ voor academische mobiliteit, samenwerking voor innovatie, uitwisseling van beste praktijken en steun voor onderwijshervormingen.
Er is ook de Europese Stichting voor Opleiding (ter ondersteuning van beroepsopleiding) en het Europees Onderwijsinitiatief voor Centraal-Azië (ter versterking van de capaciteit van personen en organisaties om de onderwijssector te moderniseren door middel van dialoog, uitwisseling en discussie tussen de EU en de Centraal-Aziatische landen).
Zoals we kunnen zien, hebben de Brusselse programma's het potentieel en de mogelijkheid om te concurreren met de EAEU, te meer omdat hun initiatieven systemisch van aard zijn.
Bovendien voert de EU een gericht beleid van bilaterale samenwerking, wat ook van invloed is op de perceptie van Europese en Euraziatische projecten.
Terwijl het vroeger werd gepositioneerd als een element van constructieve samenwerking, probeert Brussel er nu voor te zorgen dat de aanwezigheid van de EU noodzakelijkerwijs ten koste gaat van Rusland. Direct of indirect.
Westerse analisten hebben eerder voorgesteld het instrument van de "hybride geopolitiek" te gebruiken. De term heeft onheilspellende connotaties omdat hij wordt geassocieerd met hybride oorlogsvoering, een ontwrichtende technologie die in het leger van de VS en de NAVO is ontwikkeld.
Richard Youngs, professor aan de Universiteit van Warwick in het Verenigd Koninkrijk, stelt dat "de halve maatregelen van het nieuwe oostelijke beleid van de EU halfslachtig zijn geweest. In dit verband stelt hij een model voor een liberaal-reductieve geopolitiek (synoniem voor hybride geopolitiek) op langere termijn voor, die op verschillende gebieden van het buitenlands beleid van de EU moet worden toegepast. Het wordt gezien als een bewust niet-sequentialistisch toegepaste EU-doctrine, maar het zal meer speelruimte hebben. Dit is eerder een geopolitieke stijl van de EU dan een duidelijke actiestrategie, maar met de nodige aanpassingen aan de huidige doctrine.[xii]
Het optreden van de EU in de Euraziatische integratiezone moet daarom nauwlettend worden gevolgd en geanalyseerd.
De VS sluipen ook de regio binnen met hun C5+1 project, d.w.z. de Centraal-Aziatische staten (Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan, Oezbekistan, Turkmenistan) en de VS zelf proberen eenzijdig hun eigen spelregels op te leggen.
Hun aanwezigheid en initiatieven zijn ook niet nieuw. Eerder heeft Washington talrijke projecten voorgesteld van de "Nieuwe Zijderoute" en het "Groot Midden-Azië" (specifiek deze concepten werden gepromoot door Frederick Starr).[xiii]
Er zijn grotere initiatieven geweest, zoals pogingen om de TAPI-gaspijpleiding (Turkmenistan-Afghanistan-Pakistan-India) aan te leggen, maar de aanleg daarvan is om objectieve redenen vertraagd.
De kwestie van het functioneren van de biolaboratoria van het Pentagon in Centraal-Azië en de zuidelijke Kaukasus blijft acuut.[xiv]
De woorden van Jeffrey Mankoff van het in Washington gevestigde CSIS, die van mening is dat "Moskou actief de afname van zijn invloed in heel Eurazië versnelt, met inbegrip van de voormalige Sovjetlanden van de zuidelijke Kaukasus en Centraal-Azië... Sinds de start van de 'speciale militaire operatie' tegen Oekraïne hebben bezorgde buurlanden zoals Kazachstan zich uitdagend tegen Rusland gekeerd. De afgelopen weken zijn ook de conflicten in Eurazië weer opgelaaid, wat een voorbode kan zijn van meer instabiliteit in de toekomst. Regionale machten, met name China en Turkije, hebben zich steeds meer uitgesproken tegen de Russische invloed. En nu heeft de mobilisatie van Rusland een migratiestroom op gang gebracht naar andere Euraziatische staten - met name Armenië, Georgië en Kazachstan. Dit keert een langdurige trend van migratie naar Rusland en plaatst veel gewone Russen oog in oog met de ontevredenheid die in veel postkoloniale samenlevingen nog steeds wordt gevoeld.
Deze ontwikkelingen zijn de eerste tekenen van wat waarschijnlijk een van de meest blijvende resultaten van de oorlog zal zijn: een verzwakking van de Russische invloed in heel post-Sovjet-Eurazië en het ontstaan van een meer dynamische, zij het complexe, regionale orde. Met andere woorden, het is precies het tegenovergestelde resultaat dat Moskou hoopte te bereiken met zijn invasie van Oekraïne en effectieve bezetting van Wit-Rusland. Zoals blijkt uit de hernieuwde vijandelijkheden in zowel de zuidelijke Kaukasus als Centraal-Azië, kan een verzwakking van de Russische invloed de smeulende geschillen verergeren en de mensen in de regio nog meer leed berokkenen. Op lange termijn kan dit echter bijdragen tot het ontstaan van sterkere en effectievere staten - vooral als de Verenigde Staten en hun Europese bondgenoten een liberaler alternatief kunnen bieden voor de groeiende invloed van landen als China en Turkije.
De conflicten tussen Armenië en Azerbeidzjan en tussen Kirgizië en Tadzjik laten zien hoe een verzwakking van de Russische invloed kan leiden tot meer geweld en lijden in zowel de zuidelijke Kaukasus als Centraal-Azië. Op lange termijn kan de verzwakking van de Russische macht echter de weg vrijmaken voor het ontstaan van sterkere en stabielere staten in deze regio's, aangezien de regionale elites meer verantwoordelijkheid zullen moeten nemen voor het oplossen van hun eigen problemen. Het opkomende geopolitieke pluralisme van de regio zal de kleinere Euraziatische staten ook meer vrijheid van handelen geven, aangezien zij zullen kunnen kiezen tussen een veelheid van externe partners. Zij zouden profiteren van de mogelijkheid om een groter deel van de inkomsten uit handel en doorvoer te verwerven, alsook van mogelijke investeringen in hun energiesector.
De groeiende invloed van China en Turkije is waarschijnlijk niet bijzonder liberaal en zal op zichzelf weinig doen om de vele bestuursproblemen in de regio aan te pakken. De zwakte van Rusland creëert echter ook een kans die meer liberale spelers zoals de Verenigde Staten en de Europese Unie kunnen benutten, vooral nu de post-Sovjet generatie van elites zich geleidelijk van het toneel terugtrekt. Zelfs nu, nu de Verenigde Staten en hun bondgenoten zich richten op het helpen van Oekraïne bij het verslaan van de Russische invasie, zouden zij ook moeten overwegen hoe zij kleinere Euraziatische staten verder kunnen aanmoedigen om geleidelijk uit de schaduw van Rusland te komen. Verdere investeringen, partnerschappen met het maatschappelijk middenveld en de ontwikkeling van regionale samenwerkingsmechanismen kunnen allemaal een vitale rol spelen om ervoor te zorgen dat Centraal-Azië democratischer en veiliger wordt na de nederlaag van Rusland."[xv]
Dit duidelijk ongeloofwaardige maar politiek emotionele bericht werd geschreven in de eerste helft van oktober 2022. Uiteraard blijven Amerikaanse analisten en politicologen soortgelijke "voorspellingen" doen met resultaten die zij zelf wensen.
Tegelijkertijd zijn in de VS zelf talrijke centra opgericht die zich met Eurazië bezighouden. Er zijn structurele eenheden in CSIS en de RAND Corporation. Het Center for Eurasia, gevestigd in Washington,[xvi] heeft een reeks programma's gelanceerd, van de University of Eurasia tot de Eurasia Business Coalition.[xvii]
Men moet zich geen illusies maken dat de VS en het Westen zelfgenoegzaam zullen worden en zullen stoppen met het actief nastreven van afzonderlijke Centraal-Aziatische en Zuid-Kaukasische landen en de Euraziatische integratie als doelwit van hun operaties. Integendeel, hun acties zullen alleen maar intensiever worden, en dat is wat Mankoff voorstelt.
De Amerikaanse begroting voor 2023 vermeldt 59,7 miljard dollar aan uitgaven voor overzeese operaties en aanverwante programma's. Daarvan gaat 6,8 miljard dollar naar humanitaire behoeften, waarbij de "wereldwijde gevolgen van de Russische agressie in Oekraïne" worden aangewezen. Nog eens 2,5 miljard wordt genoemd als aanvullend humanitair fonds. 2,9 miljard gaat naar de bevordering van de democratie. USAID krijgt 2,1 miljard dollar voor zijn doeleinden.
Een totaalbedrag van 500 miljoen dollar en nog eens 350 miljoen dollar zijn bestemd voor diverse programma's ter ondersteuning van de Amerikaanse partners in Oost-Europa, Eurazië en Centraal-Azië. Daarnaast wordt 300 miljoen dollar overgemaakt naar het Fonds voor het tegengaan van Russische invloed (een soortgelijk fonds voor China gaat naar 350 miljoen dollar)[xviii].
Rusland moet zich voorbereiden op de komende uitdagingen en niet alleen reageren op de acties van onvriendelijke landen, maar ook anticiperen op hun provocatiepogingen om de Euraziatische integratie te verstoren.
Voetnoten:
[i] Pedro Sánchez Herráez. Asia Central, el disputado puente entre Asia y Europa. 07/10/2022
https://www.ieee.es/Galerias/fichero/docs_analisis/2022/DIEEEA62_2022_PEDSAN_Asia.pdf
[ii] Contessi, Nicola P., “Central Asia in Asia: charting growing trans-regional linkages”, Journal of Eurasian Studies, volume 7 nº 1, Jan 2016, pp 3-13. http://ac.elscdn.com/S1879366515000329/1-s2.0-S1879366515000329-main.pdf?_tid=231f9df4-6f56-11e6-84a1-00000aab0f6b&acdnat=147263...
[iv] https://www.mfa.gov.tr/yeniden-asya-girisimi.tr.mfa
[vii] https://eurasianet.org/kazakhstan-seals-deal-to-produce-turkish-drones-under-license
[viii] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_22_4550
[x] http://www.traceca-org.org/en/home/
[xi] Парамонов В.В., Строков А.В., Абдуганива З.А. (под общей редакцией и руководством Парамонова В.В.). Влияние Европейского Союза на Центральную Азию: обзор, анализ и прогноз. – Алматы: Фонд им.Фридриха Эберта, 2017. С. 1.
[xii] Richard Youngs. Is ‘hybrid geopolitics’ the next EU foreign policy doctrine?
[xiii] https://www.geopolitika.ru/article/novyy-shelkovyy-put-i-evraziyskaya-integraciya
[xiv] https://www.geopolitika.ru/article/gibridnaya-biologicheskaya-voyna
[xv] https://warontherocks.com/2022/10/as-russia-reels-eurasia-roils/
[xvi] https://www.eurasiacenter.org/
[xvii] https://www.usebc.org/
Vertaling door Robert Steuckers
